Bireysel emeklilik sisteminde (BES) farklı risk ve getiri profillerine sahip birçok fon seçeneği mevcut. Bu fonlardan biri de BES Döviz Fonu. Dolar, Avro ve Eurobond gibi döviz cinsinden borçlanma araçlarına yatırım yapan bu fonlar, yüksek getiri potansiyeli ve risk dağıtımı avantajları sunuyor.
Bu blog yazısında, BES Döviz Fonu’nun ne olduğunu, avantajlarını ve dezavantajlarını inceleyeceğiz. Ayrıca, fon seçimi yaparken dikkat edilmesi gerekenleri ve BES’te döviz fonu bulundurmanın risk ve getiri dengesine nasıl katkıda bulunabileceğini ele alacağız. Hadi başlayalım.
Dilerseniz yazı içeriğini YouTube videosu olarak da izleyebilirsiniz:
BES Yatırım Fonu Nedir?
Bireysel emeklilik sisteminin katılımcıların uzun vadeli birikim yaparak emeklilik dönemlerinde ek gelir elde etmelerini sağlayan alternatif bir yatırım aracı olduğunu sürekli vurguluyoruz. BES, katılımcıların birikimlerini çeşitli fonlara yönlendirerek ve bu fonlardan elde ettikleri getirileri değerlendirerek çalışır.
Yani yatırım fonu, birçok farklı yatırımcının parasını bir araya getirerek, çeşitli finansal araçlara yatırım yapmayı amaçlayan ortak bir havuzdur diyebiliriz. Yatırım fonları, birikimlerinizi yatırıma dönüştürmenizin en kolay yollarından birisi. BES yatırım fonları profesyonel fon yönetim şirketleri tarafından yönetilir. Katılımcıların tercihlerine ve beklentilerine göre seçilebileceği bu fonlar, kendi içlerinde farklı risk ve getiri profillerine sahip. Bu fonlardan birisi de BES Döviz Fonu.
BES Döviz Fonu Nedir?
BES Döviz Fonu, halk arasında “BES Dolar fonu” olarak da bilinse de, birazdan anlatacağım gibi içeriğinde sadece Dolar’a dayalı yatırım araçları yok. BES döviz fonunu şöyle tanımlayabiliriz: Fondaki paranın en az %80’iyle yerli veya yabancı kamu ve/veya özel sektör borçlanma araçları ile kamu borçlanma araçlarına yatırım yapan fondur. Basitçe ifade etmek gerekirse, bu fonlar Dolar, Avro ve Eurobond gibi döviz cinsinden borçlanma araçlarına yatırım yapar. İki türü vardır:
- Kamu İç Borçlanma Araçları Fonu: İçeriğinde en az %80 oranında devlet iç borçlanma senedi bulunduran fonlardır. Buna örnek olarak döviz cinsinden kamu iç borçlanma senetleri ve devlet tahvilleri verilebilir.
- Kamu Dış Borçlanma Araçları Fonu: İçeriğinde en az %80 oranında kamu tarafından ihraç edilmiş Dolar ve Euro bazlı Eurobond bulunduran fonlardır.
BES’te döviz fonları, döviz kurlarındaki artışlardan ve içeriğindeki yatırım araçlarının faiz getirilerinden kazanç sağlamayı hedefler. Ancak, döviz kurlarındaki düşüşler de fonun değerini olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle, BES dış borçlanma araçları fonları, risk profili yüksek fon türleri olarak kabul edilir.
İç borçlanma araçlarının içerisinde daha çok döviz cinsinden kamu iç borçlanma senetlerini ve devlet tahvilini göreceğiniz gibi, dış borçlanma araçlarını gördüğünüzde ise yurtdışı kira sertifikalarının ve Eurobond’un daha çok aktif kullanıldığı bir fon olarak algılamanız daha doğru olacaktır.
Kısaca özetlersek:
- BES Döviz Fonu, döviz cinsinden borçlanma araçlarına yatırım yapar.
- İki türü vardır: Kamu İç Borçlanma Araçları Fonu ve Kamu Dış Borçlanma Araçları Fonu.
- Hedefi döviz kurlarından getiri elde etmektir.
- Yüksek riskli bir fon türüdür.
BES’te Döviz Fonu Seçmenin Avantajları Neler?
Yüksek getiri potansiyeli: Dış borçlanma araçları fonları, yabancı ülkelerin veya uluslararası kuruluşların kredi notlarına, faiz oranlarına ve ekonomik performanslarına bağlı olarak yüksek getiri sağlayabilirler. Özellikle gelişmiş ülkelerin faiz oranları düşük olduğunda, bu fonlar yatırımcılara cazip gelebilir. Ayrıca, yabancı para cinsinden getiri sağladıkları için, TL’nin değer kaybetmesi durumunda da ekstra kazanç elde edilebilir.
Risk dağıtımı: BES’te yatırım yaptığınız fonların tamamını tek bir fon tipine bağlamak yerine, farklı fon tiplerine dağıtmak, fon sepeti mantığı ile riskinizi bölüştürmek, getiriler konusunda avantaj sağlayabilir. Dış borçlanma araçları fonları, diğer fon tipleriyle düşük korelasyona sahip oldukları için, portföyünüzü çeşitlendirmenize ve risk dağılımınız daha çeşitli ve alternatif yatırım araçları ile yönetmenize katkı sağlar. Olası zararları sınırlamanıza olanak tanır.
Uluslararası piyasalara erişim: Dış borçlanma araçları fonları, yatırımcılara uluslararası piyasalara erişim imkanı sunar. Böylece, yatırımcılar, yurt içi piyasalarda yaşanan dalgalanmalardan etkilenmeden, yurt dışı piyasalardaki fırsatları değerlendirebilirler.
BES Döviz Fonlarında Gider ve Kesintiler
BES fonlarının kurucusu bireysel emeklilik şirketleri olsa da, fonların yönetimi portföy yönetim şirketleri tarafından gerçekleştirilmekte. Her fonun yönetiminde belirli kesintiler bulunmakta ve bu kesinti miktarı fonun risk profiline bağlı olarak değişmekte. Dolayısıyla, düşük risk algısına sahip fonlarda kesintiler daha düşük olurken, risk arttıkça yıllık kesinti miktarı da yükselmekte.
Döviz ağırlıklı dış borçlanma fonları da diğer fonlar gibi toplam yönetim gider kesintilerine tabidir. 2024 yılı itibarıyla, bu fonlardaki yıllık yönetim gider kesintileri portföy yönetim şirketine bağlı olarak %1,01 ile %1,91 arasında değişiklik göstermekte. Bu kesintiler, fonların performansı ve yönetimine ilişkin önemli bir unsur olarak dikkate alınmalıdır.
Son Söz
BES fon sepetinizde borçlanma araçları fonunun yer alması, yatırımcılara yüksek getiri potansiyeli, risk dağıtımı ve uluslararası piyasalara erişim gibi avantajlar sağlar, bu doğru. Ancak bu fonların döviz kuru riski taşıdığını ve yabancı ülkelerin veya uluslararası kuruluşların ekonomik ve siyasi durumlarına bağlı olarak değişkenlik gösterebileceğini unutmamak gerekir. Bu nedenle, BES’te fon dağılımı yaparken, kişisel risk profilinize, beklentilerinize ve hedeflerinize uygun bir karar vermeniz önemli.
BES’te en çok tercih edilen fonlardan BES Altın Fonu hakkında da bağlantıdaki içeriğimizden bilgi alabilirsiniz. Keyifli birikimler!
