Bireysel Emeklilik Sistemi (BES), Türkiye’de devlet destekli bir emeklilik tasarruf sistemi olup, bireylerin emeklilik dönemlerini daha rahat ve güvenli geçirmelerini sağlamak amacıyla tasarlanmış. Ancak, “bireysel emeklilikten emekli olanlar ne kadar maaş alıyor?” ve “BES’te emekli olanların maaşları nasıl belirlenir” gibi yanıtını birçok kişi merak ettiği ve cevabını aradığı sorular var. Bu yazıda, BES’in ne olduğu, avantajları ve önemi, emekli maaşlarının hesaplanma süreci ve katılımcıların vefatı halindeki durumlar hakkında bilgi vereceğiz. Böylece, BES’e katılmayı düşünen veya katılanların, emeklilik dönemlerine daha iyi hazırlanmalarını ve geleceklerini daha iyi planlamalarını amaçlıyoruz.
BES’in Avantajları ve Önemi
BES, katılımcıların emeklilik dönemlerinde maaşlarını artırmak ve sosyal güvenlik sisteminden bekledikleri standartların üzerinde bir gelir elde etmek için bireysel emeklilik fonlarına düzenli katkıda bulundukları bir sistem. BES, katılımcılarına emeklilik dönemlerine hazırlıklı bir şekilde girmeleri için bir dizi avantaj sunuyor. Devletin sunduğu %30 devlet katkısı avantajı, düzenli bir tasarruf planı oluşturmak ve gelecekteki mali güvencenizi artırmak için BES’i cazip kılan unsurlardan biri. Ayrıca, yatırım stratejilerini belirleyebilme özgürlüğü, katılımcılara kişiselleştirilmiş bir emeklilik planı oluşturma imkanı tanıyor.
BES’te Emekli Maaşı Nasıl Alınır?
Peki bireysel emeklilik maaşı nasıl alınır? Diyelim ki BES’te en az 10 yıl kalıp 56 yaşına ulaştınız ve emeklilik hakkını kazandınız. Öncelikle tebrikler, emeklerinizin karşılığını sonunda alacaksınız! Bireysel emeklilik sisteminde emeklilik hakkına sahip olduğunuzda, birikiminizi nasıl kullanacağınız konusunda üç farklı seçeneğiniz olur:
- Toplu Ödeme: Biriken tutarın tamamını toplu şekilde almak.
- Kısmi Ödeme ve Maaş: Biriken tutarın bir kısmını alıp kalan kısmı üzerinden maaş almak.
- Tam Maaş: Birikmiş tutarın tamamını maaş olarak almak.
Bu aşamada en çok merak edilen sorulardan biri, “BES’te Maaş ödemeleri ne kadar ve ne süreyle yapılacak?” oluyor. Bireysel Emeklilik Sistemi’nde maaşlar, Yıllık Gelir Sigortası veya benzeri programlı geri ödeme seçenekleri ile sağlanır. Ancak “ömür boyu maaş” yerine, 20 yıla kadar varan (veya örneğin 15 yıl gibi farklı bir süre) ödeme planları üzerinden maaş ödemeleri yapıldığına dikkat çekelim. Ömür boyu maaş konusunun detaylarına yazının ilerleyen kısımlarında değindik. Hangi süreyi seçeceğiniz, kişisel tercihinize ve mali planlamanıza kalmış.
BES emekli maaşı ödeme sürecine dair diğer bazı temel noktalar ise şunlar:
- Ödeme Periyotları: Maaşınızı aylık, üç aylık, altı aylık veya yıllık periyotlarla alabilirsiniz.
- Prim Ödeme Seçenekleri: Gelir sigortası kapsamında tek seferlik ödeme yaparak ya da taksitli prim ödemesi ile maaş alabilirsiniz.
- Lehtarlara Ödeme: Belirli şartlar sağlandığında, maaş ödemeleri mirasçılarınıza da devredilebilir.
- Düzenleyici Kurallar: Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK), maaş hesaplamasında teknik faiz oranının asgari ve azami sınırlarını belirleyebilir.
Örnek BES Maaş Hesaplaması
Gelelim en merak edilen konulardan birisi olan “BES maaşım ne kadar olur?” sorusunun yanıtına. Diyelim ki emekliliğiniz geldiğinde BES birikiminiz 5 milyon TL’ye ulaştı. Maaş olarak bu tutarı 20 yıl (240 ay) boyunca almak istediğinizi varsayalım. Basit bir hesapla 5 milyon TL’yi 240 aya böldüğümüzde, aylık yaklaşık 20.833 TL’lik bir ödemeden bahsedebiliriz. Gerçek maaş ise bu çıkan rakamdan, kadınlar için yaklaşık %15, erkekler için de %10 oranında daha düşük olmakta. Yani yaklaşık 17.000-19.000 TL gibi rakamlar ortaya çıkmakta.
Bu ödeme planını seçtiğinizde, her ay yapılan ödemenin ardından kalan tutar, genellikle 1. seviye (en düşük) riskli fonlarda değerlenmeye devam eder. Böylece kalan bakiye yatırıma devam ederken, siz de düzenli ödemelerinizi alırsınız.
Yıllık gelir sigortasıyla alabileceğiniz tahmini maaşınızı, Emeklilik Gözetim Merkezi’nin “Birikiminizi Yıllık Gelir Sigortası ile Alın” sayfasındaki aracı kullanarak da hesaplatabilirsiniz. Sayfaya bu bağlantıya tıklayarak erişebilirsiniz. Sayfada “ömür boyu” ya da seçtiğiniz süre boyunca ne kadar maaş alacağınızı öğrenmek için gerekli alanları doldurarak “Gelirimi Hesapla” butonuna basmanız yeterli olmakta.
Bireysel Emeklilik Ömür Boyu Maaş Veriyor mu?
“BES emeklilik maaşı ömür boyu sürecek mi?” sorusu pek çok katılımcının aklına takılan konulardan. Bireysel Emeklilik Sistemi, emeklilik birikimlerinizi maaş şeklinde almak istediğinizde genellikle 20 yıla kadar ödeme planlarına imkân tanıyor. Peki “ömür boyu” ifadesi nereden geliyor? Uygulamada, bazı şirketler “ömür boyu” söylemini pazarlama amacıyla kullanabiliyor. Ancak işin teknik tarafında, Türkiye’deki ortalama yaşam beklentisine dayalı aktüeryal hesaplamalar yapıldığı için, en çok 20 yıl gibi bir periyot karşımıza çıkabiliyor. Eğer şirketinizin sunduğu özel bir annüite ürünü veya uzun süreli gelir planı yoksa, pratikte tam anlamıyla sınırsız bir “ömür boyu maaş” genelde mümkün olmayabiliyor.
Ömür boyu maaş konusundaki diğer detaylarla, aktüeryal hesaplamalar ve annüite ürünü gibi kavramların ne olduğunu hakkında “Yıllık Gelir Sigortası Nedir?” yazımızdan daha detaylı bilgi alabilirsiniz.
Vefat Halinde BES Maaşı Ne Olur?
Maaş ödeme süresince sigortalının vefatı halinde lehtar belirlenmişse lehtarlara, yoksa kanuni mirasçılara vefat tazminatının ödendiği ya da maaş bağlandığı ürünler sunulur. Ayrıca sigorta ettirenin isteğine bağlı olarak söz konusu teminatları içeren, yeni yıllık gelir sigortası sözleşmeleri de yapılabilir. BES’te lehtarlık hakkında bilmeniz gerekenlere “Bireysel Emeklilikte Lehtar: Önemi ve Avantajları” yazımızda değindik.
Emeklilik Aşamasında Ne Yapmalısınız?
Emeklilik aşamasına geldiyseniz, maaş alım şeklini belirlemeden önce emeklilik şirketlerinin sunduğu “emeklilik gelir planı” şartlarını mutlaka inceleyin. Örneğin, ödeme süresi ne kadar olacak, taksit tutarı hangi düzeyde belirlenecek, miras kalma (lehtar) durumu ve hak sahiplerinin hangi koşullarda devreye gireceği gibi noktalar oldukça önemli. Ayrıca gider kesintileri ve diğer masrafları da göz önünde bulundurmak, ileriye dönük planlarınızı sağlam bir zemine oturmanızı sağlar. Bu konular hakkında detaylı bilgi edinmek ve gerekirse uzman görüşü almak, emeklilik döneminizde karşılaşabileceğiniz sürprizleri en aza indirir.
Şimdi BES’e DijiBES.com ile Katılın
Bireysel Emeklilik Sisteminde emekli maaşı almak isteyenler için sistemi etkin bir şekilde kullanmalarının önemini bir kere daha vurgulayalım! Sisteme ne kadar erken giriş yapıp, yatırım stratejilerinizi sık sık güncellerseniz o kadar verimli bir sistemle karşı karşıya kalacaksınız. BES gelecekteki mali hedeflerinize ulaşmanıza, kaygısız bir emeklilik dönemi yaşamanıza yardımcı olacak. Siz de hemen BES Başvurusu yapın, fonlarınızı size atanan özel danışmanınız ve aylık önerilerimizle kolayca yönetin!
Bireysel Emeklilik Maaşı Hakkında Sık Sorulan Sorular
Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) kapsamında, katılımcılar 10 yıl boyunca sistemde kaldıklarında ve 56 yaşını doldurduklarında emekliliğe hak kazanırlar. Bu durumda, katılımcılar emeklilik birikimlerini toplu olarak çekebilir veya belirli bir süre boyunca maaş alacak şekilde planlama yapabilirler. Böylece emeklilik döneminde düzenli bir gelir elde etmeniz mümkün olur.
Bireysel emeklilik sisteminde emekli olduğunuzda, birikimlerinizi toplu olarak veya düzenli maaş ödemeleri şeklinde alabilirsiniz. Toplu para alıp farklı yatırımlarda kullanabilirsiniz. Emeklilik birikimlerinizi yıllık gelir sigortasına ya da programlı geri ödeme planlarına aktararak, 20 yıl veya belirlediğiniz başka bir süre boyunca maaş almayı tercih edebilirsiniz.
Toplu para çekme seçeneğinde, tüm birikimlerinizi bir kerede alabilirsiniz. Toplu aldığınızda, örneğin ev satın almak gibi yüksek maliyetli yatırımları yapmak amacıyla kullanabilirsiniz. Maaş olarak almayı seçerseniz, birikimleriniz belirli bir süreye yayılmış düzenli ödemeler şeklinde size geri döner. Bu düzenli ödemeler, emeklilik döneminizde sürekli bir gelir akışı sağlayarak, mali güvenliğinizi artırır ve yaşam standartlarınızı korumanıza yardımcı olur. Hangisini seçeceğiniz finansal beklentilerinize ve ihtiyaçlarınıza göre şekillenecektir.
Elbette var. Bireysel Emeklilik Sistemi (BES), Türkiye’de uzun yıllardır uygulanmakta olup, belirli bir süre ve yaş şartını sağlayan katılımcılar emekliliğe hak kazanarak maaş alabiliyor. EGM’nin istatistiklerine göre 2024 Aralık ayı itibariyle BES’ten bugüne kadar 339.574 kişi emeklilik hakkını kullandı. Bu kişilerin bir kısmı toplu para, bir kısmı da maaş ödemesini tercih etti.
“BES emeklilik maaşı ömür boyu sürecek mi?” sorusu pek çok katılımcının aklına takılan konulardan. Bireysel emeklilik sistemi, emeklilik birikimlerinizi maaş şeklinde almak istediğinizde 20 yıla kadar varan ödeme planlarına imkân sağlıyor. Yani “ömür boyu” ifadesi genel olarak kullanılıyor olsa da pratikte 20 yıla kadar bir ödeme planı seçebilirsiniz. Dilerseniz 10 ya da 15 yıl gibi ara süreler de tercih edebilirsiniz.
Bireysel emeklilikte 10 yıl sonra, yani emeklilikte alacağınız para miktarı, ödediğiniz katkı payları, fon getirileriniz, devlet katkısı, yatırım tercihleriniz ve piyasa koşullarına göre değişiklik gösterir. Genel olarak, düzenli katkı payları ve doğru yatırım stratejileriyle birikimlerinizi önemli ölçüde artırmanız mümkün. Ayrıca, devletin sunduğu %30 katkı da toplam birikimlerinize önemli bir destek sağlar.
Bireysel emeklilik sisteminde emeklilik maaşı, katılımcının tercihine bağlı olarak aylık, üç aylık, altı aylık veya yıllık periyotlarla ödenebilir. Böylece ödeme düzenini kendi nakit akış ihtiyaçlarınıza göre şekillendirebilirsiniz.
