Bireysel Emeklilik Sistemi, gelecekteki emeklilik döneminiz için birikim yapmanızı sağlayan bir sistem. Bu sistemde birikimlerinizi daha verimli yönetmek, daha uygun şartlardan yararlanmak ve farklı bir emeklilik şirketine geçmek istediğinizde aktarım (taşıma) hakkı, yani bireysel emeklilik şirketi değiştirme hakkı devreye girer. Bir avantaj olarak görülen aktarım hakkı, mevcut bir emeklilik hesabındaki birikimlerin başka bir fon ve emeklilik şirketine transfer edilebilmesine olanak tanır.
Bu hak, bireylere daha etkin bir portföy yönetimi ve daha rekabetçi getiriler elde etme imkanı sunabilir. Bu blog yazısında, bireysel emeklilik sözleşmelerindeki aktarım hakkı hakkında merak edilen tüm soruları ele alacağız. Aktarım hakkının ne olduğunu, nasıl kullanılacağını ve bu süreçte nelere dikkat etmeniz gerektiğini detaylı bir şekilde inceleyeceğiz. Haydi başlayalım!
BES Aktarım (Taşıma) Hakkı Nedir?
Mevcut emeklilik şirketinizin performansını değerlendirdiğinizde, beklediğiniz ilgiyi, operasyonel süreçleri, sizi tatmin edecek hizmeti elde edememe veya belirli bir süre içinde hedeflere ulaşamama durumuyla karşılaşabilirsiniz. BES’te aktarım (şirket değiştirme) hakkı sayesinde, daha etkili bir performans sergileyen başka bir şirkete geçiş yapabilir ve yatırımlarınızı daha verimli bir şekilde değerlendirebilirsiniz.
BES Sözleşmesi Aktarım İşlemi Nasıl Yapılır?
Aktarım hakkını kullanmak için belirli bir süre beklemeniz gerekir. BES sözleşmenizi taşıma hakkı kazanma süresi, sözleşmenizin başlangıcından itibaren belirlenir. İlk şirketinizde ikinci yılınızı doldurduktan sonra aktarım hakkınız doğar. İlk aktarımdan sonra ise her yıl başka şirkete taşıma yapma hakkınız var. Süreç şöyle ilerler:
- Aktarım hakkını kullanmak istediğinizde, öncelikle mevcut emeklilik şirketinizin müşteri hizmetlerine başvurmalısınız.
- Başvuru sırasında, aktarım talep formunuzu talep etmelisiniz. Mail adresinize yasal süreler dahilinde, yani 5 iş günü içerisinde gönderilmesi gerekmekte.
- Bu evraklar geldiğinde doldurup, yeni emeklilik şirketinize evraklarınızı teslim etmelisiniz. Yeni emeklilik şirketinizdeki danışmanınız formu doldurmanızda yardımcı olabilir. Yeni emeklilik şirketiniz bu evraklar ile birlikte yeni planınıza ait sözleşmenizi oluşturacak, kimlik fotokopiniz ile birlikte işlemleri başlatacaktır.
- İşlemler başlatıldıktan sonraki 10 iş günü olan yasal süre dahilinde aktarım işleminiz gerçekleşmiş olur.
Aktarım Haklarınızı Kullanırken Nelere Dikkat Etmelisiniz?
Bireysel emeklilik sistemindeki aktarım hakkı, bireylerin finansal geleceklerini daha etkin bir şekilde yönetmelerine yardımcı bir özellik. Ancak, şirket değiştirirken dikkatlice değerlendirmeniz ve uzman görüşü almanız önemli. Geleceğinizi şekillendirmek için doğru finansal adımları atmaya yönelik bilinçli ve bilgili kararlarla, emeklilik döneminizde daha güvende olabilirsiniz. “En Avantajlı Bireysel Emeklilik Şirketi Hangisi?” başlıklı yazımızda bu konuda faydalı bilgiler bulacağınıza inanıyoruz.
Aktarımda dikkat etmeniz gerekenler:
- Aktarım yapacağınız şirketten beklentilerinizi doğru belirlemeli ve doğru tercih yapmalısınız.
- Aktarım yapacağınız sözleşmede giriş aidatı ya da çıkışa ertelenmiş çıkış aidatı, bir başka deyişle yönetim gideri kesintisi var mı? Var ise ne kadar? Katılımcılar sözleşmedeki kesintilerini bilerek aktarım kararı almalı. Burada bilinmesi gereken en önemli nokta ise aktarım yapılırken 5 yılı dolduran hiçbir sözleşmeden herhangi bir kesinti alınmamasıdır. Bu nedenle 5 yıldan önce aktarımı yapılacak sözleşmelerde kesinti tutarı büyük önem taşımakta.
- Yeni emeklilik şirketinde mevcut olan fon işletim gideri ücretlerini ve plan tercihlerini bilmelisiniz.
- Aktarımın yasal süreci 10 iş gününü bulmakta. Öncesinde de eski şirketinizin size aktarım evraklarını göndermesi için 5 iş günü süresi mevcut. Toplamda 15 iş gününü bulan bir süreç söz konusu.
- Aktarım işlemi sırasında mevcut fonlarınız bozulup, yeni havuzunuzda tekrar alınacak. Bu süreçte piyasalarda yaşanacak dalgalanma ihtimali, al-satta zarar etme riskinizi doğurmakta. Tavsiyem, aktarım süreci başlamadan para piyasası fonunun (likit fon) seçilip, aktarım işlemi tamamladıktan sonra yeni fon dağılımı değişikliğinin yapılması yönünde. Buradaki bir avantaj da, para piyasası fonundan diğer fonlara paranın çok hızlı bir şekilde aktarılabilmesi. Bu, olası piyasa dalgalanmalarına karşı da fon tutarınızı koruyacaktır.
BES Sözleşmelerinde Aktarım Gerçekleştirmeden İstediğimiz Fonu Almak Mümkün mü?
1 Temmuz 2021 tarihinden önce, yani Bireysel Emeklilik Fon Alım Satım Platformu (BEFAS) kurulmadan önce bireysel emeklilik sistemi katılımcıları sadece sözleşmesinin olduğu emeklilik şirketinin yönlendirdiği fon yatırım şirketlerinden fonlarını portföyüne ekleyebiliyordu. Bir başka deyişle, X emeklilik şirketinden almış olduğunuz bireysel emeklilik sözleşmenize sadece şirketin kendi anlaşmalı olduğu portföy yönetim şirketinin fonlarını alıp satabiliyordunuz.
1 Temmuz 2021 tarihinde yapılan düzenlemeyle birlikte artık katılımcılar, BES sözleşmesini satın aldıkları şirket fark etmeksizin BEFAS üzerinde işlem gören tüm emeklilik fonlarını özgürce alıp satabiliyor. Böylece BES’te yatırım olanakları zenginleşirken, sistem daha da özgür bir yatırım ortamına dönmüş oldu. Yani eğer mevcut emeklilik şirketinizin sadece fon getirilerinden memnun olmadığınız için aktarım işlemi gerçekleştirmek istiyorsanız, buna gerek yok.
BES sözleşmesine sahip olan katılımcılar, sözleşmelerinin bulunduğu emeklilik şirketini değiştirmeden, mevcut şirketi aracılığıyla BEFAS Platformu’nda işlem gören bütün emeklilik fonları arasından seçim yapma imkanına sahiptir. BEFAS hakkında daha fazla bilgi almak isterseniz “TEFAS ve BEFAS Fonları Nedir? Aralarındaki Farklar Neler?” yazımızı ilginiz çekebilir.
Ayrıca, başka bir şirkette ikinci bir BES sözleşmesi başlatmanızın mümkün olduğunu da hatırlatalım. “Birden Fazla BES Sözleşmesi Yapabilir miyim? Avantajları Neler?” yazımızda bu konuyu derinlemesine inceledik.
Bireysel Emeklilikte Aktarım Hakkınızı Bilinçli Kullanın
Sonuç olarak, bireysel emeklilikte aktarım hakkı, katılımcılara yatırımlarını daha etkin bir şekilde yönetme ve emeklilik planlarını kişisel ihtiyaçlarına göre optimize etme fırsatı sunar. Bu hak, piyasa koşullarındaki değişikliklere ve şirket performanslarına göre portföylerini yeniden düzenlemek isteyen katılımcılar için önemli bir avantaj. Ancak, aktarım sürecinin karmaşıklığı ve kararların finansal geleceği üzerindeki etkileri göz önünde bulundurulduğunda, bu süreçte dikkatli olmak ve gerekirse uzman danışmanlık almak önemli.
Ayrıca bu hakkı kullanmak gerçekten gerekli mi, önce detaylı bir değerlendirme yapmalısınız. Doğru bilgilendirme ve planlama ile bireysel emeklilikte aktarım hakkı, emeklilik döneminiz için sağlam bir finansal temel oluşturmanıza yardımcı olabilir. BES aktarımı hakkında daha detaylı bilgi almak için hemen buraya tıklayıp formu doldurun, sizi arayalım!
BES Taşımada Sık Sorulan Sorular
Katılımcılar, BES taşıma hakkını kullanırken bazı zorluklarla karşılaşabilirler. Bu zorlukların başında, sözleşmede ilk 5 yıl içinde yapılan aktarımlar için uygulanan giriş aidatı kesintisi gelir. Ayrıca, aktarım evraklarının katılımcılara gönderilmemesi için şirketler tarafından çıkarılan zorluklar da büyük bir engel teşkil edebilir. Şirketler, katılımcıyı aktarım kararından vazgeçirmek için ikna ekipleri kullanabilirler.
Bireysel emeklilik aktarım (taşıma) hakkını kullanmadan önce katılımcıların, taşıma yapacakları şirket ve danışman hakkında doğru bir seçim yapmaları önemlidir. Ayrıca, giriş aidatı kesintisi olup olmadığını kontrol etmeleri ve aktarım evraklarını tamamladıktan sonra yeni şirketle başvuru sözleşmesini imzalamaları gerekir. İlk fon seçimi olarak para piyasası fonunu tercih etmeleri, dalgalanmalara karşı daha güvende olmalarını sağlar.
BES aktarımı yapılırken gereken belgeler arasında katılımcının kimlik fotokopisi, mevcut BES sözleşmesi, yeni şirketle yapılan başvuru sözleşmesi ve doldurulmuş imzalı aktarım formu bulunur. Bu belgeler, işlemin yasal ve düzenli bir şekilde tamamlanabilmesi için gerekli detaylardır.
BES taşıma süreci sırasında fonlar, geçici olarak değer kaybına uğrayabilir. Bu, aktarımın gerçekleştiği dönemde piyasa koşullarına ve fonların geçici olarak düşük getiri sağlayan para piyasası fonlarına taşınmasına bağlıdır. Katılımcılar, bu geçiş dönemi boyunca fon seçimlerini ve piyasa koşullarını dikkatle değerlendirmelidir.
Bireysel emeklilik taşıma süreci genellikle yasal olarak maksimum 10 iş günü sürer. Bu süre, aktarım evraklarının eski şirketten yeni şirkete transferini kapsar. Süreci hızlandırmak, şirketlerin işlem politikalarına ve iş yüküne bağlıdır, genellikle bu süreyi kısaltmak katılımcının kontrolünde değildir.
BES şirketi değiştirildiğinde, katılımcının birikmiş devlet katkıları da yeni şirkete aktarılır. Devlet katkılarının aktarımı, birikimlerle aynı şekilde yürütülür ve katılımcının hakları korunur.
Evet, bir BES katılımcısı, her bir poliçe için 2 yıllık süreyi tamamladıktan sonra istediği zaman birden fazla kez aktarım yapabilir. Her aktarım sonrasında, katılımcı 1 yıl bekledikten sonra tekrar aktarım yapma hakkına sahiptir.
